Technologia LED a bezpieczeństwo

„Postrzeganie wizualnej niestabilności wywołanej bodźcem świetlnym, którego luminancja lub rozkład widmowy zmienia się wraz z upływem czasu dla statycznego obserwatora w środowisku statycznym”. 

Jest to oficjalna definicja efektu migotania opracowana przez CIE. Przeprowadzone badania wykazały  niekorzystny wpływ efektu migotania na ludzkie samopoczucie oraz wywołujące łzawienie oraz zmęczenie oczu. Obecnie opracowano dwa parametry migotania opracowane przez IES. Flicker Percent charakteryzuje się względna miarą cyklicznej zmienności amplitudy światła oraz Flicker Index-obejmuje on procent migotania, kształt przebiegu oraz cykl pracy, który odnosi się do procentowego czasu w pojedynczym cyklu.

Oprócz efektu migotania występuje efekt stroboskopowy nazwany SVM.  Uwzględnia on zmiany częstotliwości fali oraz wykorzystuje analizę Fourierado konwersji kształtu fali natężenia światła. Efekt stroboskopowy może spowodować wrażenie z powolnienia, zatrzymania a nawet odwrócenie się kierunku ruchu danego przedmiotu co może doprowadzić do wypadów z udziałem ludzi. Częstotliwość wzmacniająca niepożądany efekt stroboskopowy zawiera się w przedziale 80 Hz do 2kHz. Dodatkowo efekt stroboskopowy może wywołać atak epilepsji, zaburzenia percepcji oraz bóle głowy. 

W Centrum Badań i Pomiarów Światła LED line®oprócz pracy nad eliminowaniem zjawiska migotania prowadzimy ciągłe badania nad negatywnym wpływem niepożądanych zjawisk w oświetleniu na zdrowie. Jako producent oświetlenia poprzez kampanie informacyjne oraz szkolenia edukujemy konsumentów w zakresie zdrowotnych aspektów sztucznego oświetlenia. 

Badania naukowe wykazały, że człowiek powinien spędzać kilka godzin dziennie w świetle o natężeniu 4000 lux, aby organizm mógł funkcjonować prawidłowo. Jeśli światła jest za mało spada koncentracja, pojawia się senność. A przy dłuższych okresach braku naturalnego światła człowiek może popaść nawet w stany depresyjne. 

Sztuczne oświetlenie również nie jest obojętne na człowieka. Barwa sztucznego światła może wpływać na nastrój, zdolność do koncentracji oraz psychikę człowieka. Barwę lampy wyraża się za pomocą temperatury barwowej podawanej w kelwinach (K). Powszechnie uważa się, że białe światło o ciepłym odcieniu (poniżej 3300 kelwinów) daje poczucie komfortu i odprężenia. Neutralna, dzienna barwa światła (4000 kelwinów) dobrze sprawdza się w biurach. Z kolei temperatura barwowa około 6000 – 6500 kelwinów jest zbliżona do światła słonecznego, które świeci w bezchmurny dzień. 

Oświetlenie LED – barwy skrojone na miarę potrzeb

Marka LED line®oferuje wiele produktów, w których możemy dobrać temperaturę barwową do swoich potrzeb. W lampach LED line® dostępny jest szeroki zakres temperatury barwowej: począwszy na 2700, a skończywszy na 6500 K. 

Z kolei wśródtaśm LED line® można wybierać spośród takich o temperaturze barwowej 2400K do nawet 13000K. W tej gamie produktów warto zwrócić uwagę na taśmę Multiwhite™, która oferuje aż pięć odcieni bieli. Można ustawić dowolny odcień bieli: od zimnej do ciepłej temperatury barwowej (3200 – 7000 kelwinów).

Parametrem często pomijanym przez mniej doświadczonych inwestorów są jakościowe parametry światła emitowanego z oprawy. Wysoki współczynnik oddawania barw CRI, wpływa na naturalne postrzeganie otaczających barw. Współczynnik olśnienia – UGR - im jest niższy, tym wyższy jest komfort osób pracujących w zasięgu oprawy. Oczywiste jest, że im większy komfort, tym większa wydajność pracowników.

Przeliczanie tego wpływu na wymierne wartości liczbowe byłoby niezmiernie czasochłonne, ale już na tym etapie można twierdząco odpowiedzieć na postawione pytanie. Tak, światło o wysokich parametrach wpływa na zwiększenie wydajności pracowników. Dlatego też warto wybierać oprawy o niskim współczynniku olśnienia do przestrzeni biurowych. 

Norma o bezpieczeństwie fotobiologicznym PN-EN 62471 wymienia cztery grupy ryzyka:

• grupa wolna od ryzyka – lampy nie stwarzają zagrożenia fotobiologicznego,
• grupa ryzyka 1 (niskie ryzyko)  – lampy nie powodują zagrożenia w normalnych warunkach użytkowania,
• grupa ryzyka 2 (umiarkowane ryzyko) – lampy nie powodują zagrożenia związanego z reakcją oka na bardzo jaskrawe źródła,
• grupa ryzyka 3 (wysokie ryzyko) – lampy stanowią zagrożenia nawet w wyniku krótkiej ekspozycji. Wykorzystanie ich w oświetleniu ogólnym jest niedozwolone.

Oprócz grup norma wymienia również zagrożenia spowodowane naprominiowaniem zarówno światłem naturalnym jak i sztucznym. Należą do nich:

• zagrożenia oka i skóry promieniowaniem UV
• zagrożenie oka promieniowaniem UV-A
• zagrożenie oka światłem niebieskim
• zagrożenie oka podczerwienią (IR)
• zagrożenie termiczne skóry
• zagrożenie termiczne siatkówki

Analizując powyższe zagrożenia, zauważyć można, że należy używać źródeł światła czy opraw od zaufanego producenta.